ZUS odmówił nauczycielowi przyznania świadczenia kompensacyjnego, argumentując, że w momencie rozwiązania stosunku pracy nie spełnił on wszystkich warunków nabycia prawa do świadczenia, a mianowicie nie osiągnął wymaganego wieku. Nauczyciel odwołał się do sądu ubezpieczeń społecznych, który jednak oddalił odwołanie. Z kolei Sąd Najwyższy oddalił z tych samych względów skargę kasacyjną.
2018-06-20 - Wiek a świadczenie kompensacyjne!
Sąd Najwyższy w wyroku z 14 listopada 2017 r. podtrzymał stanowisko judykatury w kwestii łącznego spełnienia przesłanek nabycia prawa do świadczenia kompensacyjnego. W ocenie Sądu wiek uprawniający nauczyciela do przejścia na świadczenie kompensacyjne musi być spełniony najpóźniej w momencie rozwiązania stosunku pracy.
Stan faktyczny
Rozwiązanie stosunku pracy jako ostatnia przesłanka
Sąd Najwyższy dokładnie wyjaśnił, dlaczego nauczycielowi nie należy się świadczenie kompensacyjne. Wskazał bowiem warunek z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (a mianowicie osiągnięcie wymaganego wieku) musi być spełniony najpóźniej w momencie ustania nauczycielskiego stosunku pracy. Dodał, że z analizy treści przepisów powołanej ustawy wynika, że prawo do świadczenia kompensacyjnego przysługuje jedynie wówczas gdy do rozwiązania stosunku pracy doszło po osiągnięciu wieku uprawniającego do świadczenia i uzyskaniu stażu uprawniającego do tego świadczenia. W swojej argumentacji powołał się na tezy wyartykułowane w innym wyroku Sądu Najwyższego z 17 maja 2017 r. (II UK 235/16).
Nauczyciel spełniający warunek wieku i posiadający odpowiedni staż ubezpieczeniowy "ogólny" oraz "szczególny" (w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych), jeśli zdecyduje się - przez rozwiązanie stosunku pracy - na odejście z zawodu, nabywa w zamian prawo do świadczenia kompensacyjnego.
Świadczenie kompensacyjne jako namiastka emerytury
Sąd Najwyższy wywiódł swoją interpretację również z porównania świadczenia kompensacyjnego do emerytury nauczycielskiego z art. 88 Karty Nauczyciela, uznając to świadczenie za substytut (namiastkę) emerytury. Wskazano, iż orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że określone w art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela warunki dotyczące okresów zatrudnienia i pracy w szczególnym charakterze muszą być spełnione do dnia ustania stosunku pracy nauczyciela (np. w wyrokach Sądu Najwyższego z 20 listopada 2001 r., II UKN 626/00, z 24 marca 2009 r., I UK 269/08, z 11 marca 2009 r., I UK 299/08, i z 28 października 2014 r.). To zatem na moment rozwiązania stosunku pracy nauczycielskiej ocenia się spełnienie pozostałych przesłanek emerytury, a osiągnięcie po nim wymaganego okresu zatrudnienia i pracy w szczególnym charakterze oznacza brak prawa do emerytury.
Orzecznictwo:
- wyrok Sądu Najwyższego z 14 listopada 2017 r. (I UK 447/16).